Tắc động mạch mạc treo là tình trạng tắc nghẽn động mạch nuôi ruột khiến máu không đến được ruột non và ruột già, gây ra hoại tử. Bệnh rất hiếm gặp với tỷ lệ tử vong cao đến 90% nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vừa qua, ê kíp Phẫu thuật tim mạch – lồng ngực – Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Bình đã thực hiện thành công ca mổ cứu sống bệnh nhân tắc hoàn toàn động mạch mạc treo màng trên cấp tính.
Bệnh nhân nữ, 70 tuổi, nhập viện trong tình trạng đau bụng dữ dội, đau chân bên phải, có tiền sử bệnh suy tim, loạn nhịp hoàn toàn và suy thận cấp độ 2. Sau khi chụp CTscan phát hiện: toàn bộ động mạch mạc treo tràng trên cung cấp máu cho ruột non và một phần đại tràng cùng động mạch khoeo chân bên phải bị tắc hoàn toàn do các cục máu đông. Ngay lập tức, bệnh nhân được đưa lên phòng mổ để thực hiện phẫu thuật.
Ê kíp Phẫu thuật tim mạch – lồng ngực thực hiện mổ cho bệnh nhân
Đối với tình trạng của bệnh nhân, các bác sĩ phải huy động hai kíp mổ tiến hành song song: một kíp lấy huyết khối động mạch treo tràng trên đồng thời một kíp lấy huyết khối động mạch khoeo.
+ Thực hiện lấy huyết khối động mạch mạc treo tràng trên: Sau khi mở bụng phát hiện toàn bộ ruột non của bệnh nhân thiếu máu, nhiều chỗ hoại tử đen, ruột mất lưu động, động mạch treo không bắt được. Phẫu thuật viên tiến hành bộc lộ động mạch mạc treo tràng trên, dùng dụng cụ đặc biệt để lấy cục máu đông trong lòng các nhánh của mạch; sau đó phục hồi lại lưu thông mạch máu. Sau khi lấy được huyết khối, mạch đập, ruột hồng trở lại. Còn lại khoảng 1m ruột không thể phục hồi, kíp mổ thực hiện cắt đoạn ruột, đưa hai đầu ra làm hậu môn nhân tạo.
Phẫu thuật viên dùng dụng cụ đặc biệt để lấy cục máu đông trong lòng mạch của bệnh nhân
Đoạn ruột trước và sau khi lấy huyết khối
+ Với phần chân bị tắc động mạch khoeo bên phải: các bác sĩ đã tiến hành mở động mạch đùi, sau đó cũng dùng dụng cụ đặc biệt luồn xuống động mạch khoeo để lấy máu đông. Sau khi lấy huyết khối, mạch máu được lưu thông trở lại, mạch ngoại vi đập tốt.
Huyết khối lấy ra từ lòng của động mạch mạc treo tràng trên và động mạch khoeo
ThS.BS. Hoàng Văn Trưởng – Phẫu thuật viên thực hiện ca mổ cho biết, phẫu thuật tắc động mạch mạc treo tràng trên là một tối cấp cứu có tỉ lệ cứu sống thấp và dao động từ 0 đến 40% tùy mức độ và nguyên nhân, thời gian phẫu thuật thích hợp nhất là trước 6 tiếng trước khi bệnh khởi phát. Đây là căn bệnh rất hiếm gặp(0,1% của tất cả các ca nhập viện tại Mỹ)với triệu chứng đa dạng, khó chẩn đoán nên dễ bị bỏ qua.
Có nhiều nguyên nhân gây tắc mạch mạc treo như: xơ vữa động mạch, cục huyết khối đến từ tim, viêm mạch máu… sẽ làm cho cục máu đông kẹt lại ở những động mạch nuôi ruột. Bệnh thường hay khởi phát với tình trạng đau bụng không điển hình, có thể kèm theo rối loạn tiêu hóa khiến bệnh nhân chủ quan.
Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tắc động mạch mạc treo sẽ dẫn đến các nguy cơ rất nặng nề do hoại tử toàn bộ ruột non và một phần đại tràng gây nhiễm trùng, nhiễm độc rất nặng, suy đa tạng phủ, tỷ lệ tử vong 60 – 100%. Nếu sống sót sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống do đã cắt bỏ hầu hết ruột của người bệnh.
Bác sĩ khuyến cáo, trong trường hợp đau bụng không rõ nguyên nhân, đặc biệt là những người có bệnh lý tim mạch, xơ vữa động mạch, đái tháo đường; có tiền sử hút thuốc lá, ung thư….cần đến ngay các cơ sở khám chữa bệnh để được thăm khám và điều trị kịp thời.
PHÒNG CTXH