Chụp mạch huỳnh quang: phương pháp chẩn đoán chính xác các bệnh về võng mạc

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Ths.BS. Nguyễn Thị Thúy – Phó trưởng khoa Mắt, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Bình.

Bệnh võng mạc đứng thứ hai, sau đục thủy tinh thể trong các nhóm bệnh gây mù lòa. Trong đó thường gặp nhất là bệnh bong võng mạc, bệnh võng mạc tiểu đường, bệnh võng mạc tăng huyết áp, bệnh võng mạc trẻ đẻ non, bệnh hắc võng mạc trung tâm,màng trước võng mạc, u võng mạc… Ngày nay, với sự phát triển của y học và kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, việc khám và điều trị các bệnh về mắt, đặc biệt là võng mạc trở nên dễ dàng hơn. Tại Khoa Mắt, BVĐK tỉnh Thái Bình đã triển khai đã triển khai kỹ thuật chụp mạch máu võng mạc huỳnh quang (hay còn gọi là chụp mạch huỳnh quang) – phương pháp chẩn đoán tình trạng mạch máu võng mạc và tuần hoàn máu trong võng mạc.

1. Bệnh võng mạc – biến chứng bệnh tiểu đường, tăng huyết áp

Xã hội phát triển, tần suất mắc bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp đang tăng lên rõ rệt. Hiện nay tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường chung của Việt Nam là 6% dân số và có khoảng hơn 40% người lớn bị Tăng huyết áp.

Đái tháo đường là bệnh lý tăng đường máu mạn tính do thiếu Insulin hoặc do cơ thể sử dụng Insulin không hiệu quả. Bệnh đái tháo đường gây biến chứng lên nhiều cơ quan và hệ thống trong cơ thể như: tim mạch, hô hấp, tiết niệu, da liễu… Trong các biến chứng mạn tính của bệnh đái tháo đường, biến chứng mắt cũng thường xảy ra và hay gặp bệnh lý võng mạc mắt. Dù bệnh nhân được điều trị thường xuyên, nồng độ đường máu được kiểm soát thì vẫn có đến 60% bệnh nhân bị biến chứng võng mạc mắt sau 10 năm bị bệnh. Bệnh lý võng mạc mắt thể hiện dưới 3 dạng: không tăng sinh, tiền tăng sinh và có tăng sinh. Nếu không được kiểm tra và chữa trị kịp thời thì tổn thương mắt rất khó hồi phục. Do đó, Tổ chức Y tế thế giưới (WHO) và Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF) đều khuyến cáo bệnh nhân đái tháo đường cần được kiểm tra mắt định kỳ, để phát hiện và điều trị sớm các biến chứng võng mạc.

Trong khi đó, Tăng huyết áp làm giảm tuổi thọ từ 10-20 năm và nguy cơ biến chứng sẽ diễn ra sau 7-10 năm mắc bệnh, khoảng trên 50% sẽ có tổn thương cơ quan đích: tai biến mạch máu não, suy thận, bệnh võng mạc… Khi kiểm soát huyết áp toàn thân không tốt có thể gây nên những biến đổi ở vi mạch võng mạc và khi đã xuất hiện biến chứng tại mắt thì đó là yếu tố tiên lượng nặng của bệnh huyết áp và là yếu tố nguy cơ của bệnh mạch vành, bệnh thận, nhồi máu não và thậm chí có thể dẫn đến nguy cơ tử vong. Do đó, bệnh nhân tăng huyết áp ngoài việc khám và kiểm soát huyết áp cần khám định kỳ mắt, soi đáy mắt, chụp ảnh màu võng mạc, phát hiện sớm các tổn thương võng mạc tăng huyết áp, phòng ngừa nguy cơ tắc mạch võng mạc, phù gai… tránh nguy cơ mù lòa vĩnh viễn.

2. Triển khai kỹ thuật chụp mạch máu võng mạc huỳnh quang tại BVĐK tỉnh Thái Bình

Kỹ thuật Chụp mạch máu võng mạc huỳnh quang (CMMVMHQ) là một thăm dò chẩn đoán rất quan trọng cung cấp những thông tin chính xác về tuần hoàn mạch máu võng mạc cũng như tình trạng đáy mắt. Thủ thuật này sử dụng một loại thuốc nhuộm huỳnh quang tên là Fluorescein bơm vào máu, hệ mạch võng mạc sẽ được phát sáng lên và hình ảnh chụp sẽ được ghi lại rất rõ ràng. Với những hình ảnh này, bác sỹ sẽ theo dõi và phát hiện sớm các biến chứng ở võng mạc mắt- phần quan trọng trong thị giác của bệnh nhân, từ đó sẽ đưa ra phương hướng điều trị thích hợp giúp bệnh nhân tránh được mù lòa.

Trước tình hình bệnh đái tháo đường và bệnh tăng huyết áp đang gia tăng nhanh chóng như hiện nay: nhiều bệnh viện đa khoa cũng như chuyên khoa đều có trang bị máy và triển khai kỹ thuật CMMVMHQ. Trong xu hướng đó, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Bình là cơ sở đầu tiên trong tỉnh đi tiên phong trong việc triển khai kỹ thuật này. Đây cũng là 1 tin vui, một quà tặng để tầm soát bệnh lý võng mạc cho bệnh nhân đái tháo đường và bệnh nhân tăng huyết áp trong tỉnh cũng như 1 số tỉnh lân cận.