Hưởng Ứng Ngày Thalassemia Thế Giới 2025: “Đừng đợi con ra đời mới biết mang gen bệnh. Hãy sàng lọc Thalassemia hôm nay để bảo vệ gia đình và tương lai”

           Ngày 8/5 hàng năm, cộng đồng quốc tế cùng hướng về Ngày Thalassemia Thế giới – một sự kiện nhằm nâng cao nhận thức về căn bệnh rối loạn máu di truyền nguy hiểm. Chủ đề năm 2025 là: “Cùng nhau vì Thalassemia: Gắn kết cộng đồng, Ưu tiên bệnh nhân” – một lời kêu gọi hành động mạnh mẽ nhằm đặt người bệnh vào vị trí trung tâm trong mọi chính sách y tế và xã hội.

          1. THALASSEMIA LÀ GÌ VÀ TẠI SAO NÓ LẠI NGUY HIỂM?

          Thalassemia là một nhóm bệnh lý huyết học di truyền, do đột biến hoặc mất đoạn gen quy định chuỗi globin trong hemoglobin – phân tử giúp vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Người bệnh bị thiếu hoặc giảm sản xuất một trong các chuỗi globin (alpha hoặc beta), dẫn đến việc sản xuất hemoglobin không hiệu quả và phá hủy hồng cầu sớm, gây ra thiếu máu mạn tính.

          Điều đặc biệt nguy hiểm là:

• Thalassemia không thể chữa khỏi hoàn toàn, trừ khi ghép tế bào gốc – một phương pháp tốn kém và phức tạp.
• Người bệnh thể nặng phải truyền máu định kỳ suốt đời, dẫn đến biến chứng do ứ sắt.
• Những người mang gen bệnh có thể không biểu hiện triệu chứng gì, khiến việc phát hiện trở nên khó khăn nếu không có xét nghiệm sàng lọc.

        2. AI CÓ THỂ MANG GEN BỆNH THALASSEMIA?

          Hầu như ai cũng có thể là người mang gen bệnh mà không hay biết. Theo thống kê, có khoảng 13-14% dân số Việt Nam mang gen Thalassemia. Người mang gen thường khỏe mạnh, không có triệu chứng, nhưng nếu kết hôn với người cũng mang gen, có khả năng sinh con mắc bệnh nặng lên tới 25%.

          Điều này lý giải vì sao nhiều cặp vợ chồng “không có tiền sử gì” vẫn sinh con bị mắc bệnh.

    Cùng nhau vì Thalassemia: “Đoàn kết cộng đồng – Ưu tiên bệnh nhân”

         3. DẤU HIỆU NHẬN BIẾT BỆNH THALASSEMIA

          Thalassemia thường được phát hiện từ khi trẻ còn nhỏ, với những dấu hiệu như:

• Trẻ da xanh, kém ăn, chậm lớn.
• Thường xuyên mệt mỏi, khó thở, nhịp tim nhanh.
• Bụng to do gan và lách phình.
• Xương mặt biến dạng, như trán dô, mũi tẹt.
• Ở người lớn, nếu không xét nghiệm, rất dễ bỏ qua việc mang gen bệnh.

         4. CÓ THỂ PHÒNG NGỪA THALASSEMIA KHÔNG?

          Câu trả lời là CÓ. Bằng việc chủ động SÀNG LỌC – TƯ VẤN – CHUẨN BỊ TRƯỚC KẾT HÔN, chúng ta hoàn toàn có thể ngăn ngừa bệnh Thalassemia.

          Bài học từ các quốc gia như Thái Lan, Iran, Síp cho thấy sàng lọc trước hôn nhân có thể giảm gần như 0% số ca bệnh mới. Việt Nam hoàn toàn có thể làm được điều đó.

          5. KHÁM VÀ SÀNG LỌC THALASSEMIA TẠI BVĐK TỈNH THÁI BÌNH

          BVĐK tỉnh Thái Bình cung cấp đầy đủ các dịch vụ sàng lọc, tư vấn và xét nghiệm Thalassemia:

• Xét nghiệm máu cơ bản (MCV, MCH, HBA2, ferritin…);
• Điện di huyết sắc tố (phát hiện thể bệnh);
• Phân tích gen đột biến (phát hiện mang gen);
• Tư vấn di truyền, định hướng kết hôn và sinh con an toàn.

         Đối tượng nên đi khám:

• Nam nữ chuẩn bị kết hôn;
• Vợ chồng chuẩn bị mang thai;
• Người đang mang thai 3 tháng đầu;
• Gia đình có người mắc bệnh;
• Gia đình có người mắc bệnh Thalassemia.

          BVĐK tỉnh Thái Bình cam kết đồng hành cùng người dân trong công tác sàng lọc, tư vấn và điều trị bệnh Thalassemia.

“Chúng tôi không muốn truyền máu – Chúng tôi muốn truyền thông điệp sống khỏe!”

PHÒNG CTXH